Gestalttherapie is een ervaringsgerichte therapie en heeft als doel dat je (emotioneel) stevig op je benen leert staan en zelf verantwoordelijkheid neemt voor jouw doen en laten. Gestalttherapie wordt ook wel de psychotherapie van het contact genoemd. Uitgangspunt bij gestalttherapie is dat jij contact met jezelf, met jouw omgeving en met anderen gaat ervaren. Volgens de gestaltbenadering ervaar je als mens psychische problemen wanneer het contact met jouw omgeving verstoord is en je niet in staat bent om dat te herstellen.
We werken in gestalttherapie ook met het “gewaar zijn” (waar voel je je belemmering in je lichaam), het hier en nu, (eigen) verantwoordelijkheid en met verbinden cq. het hebben en maken van contact. Veel problemen van psychische, maar ook van psychosomatische aard, zijn terug te voeren op verstoringen in de ontwikkeling naar een evenwichtige persoonlijkheid. Vaak worden deze veroorzaakt door minder prettige situaties waarmee je te dealen hebt gehad. Dergelijke ervaringen zijn het gevolg van het feit dat bepaalde zaken in je groei naar volwassenheid in onvoldoende mate aanwezig waren of dat je in andere zaken juist aanzienlijk bent beperkt. Dat kan leiden tot spanningen en vervreemding van jezelf. Je vindt het bijvoorbeeld lastig om contact te maken met hetgeen waar je zelf voor staat en met wie je diep van binnen bent. Dit resulteert er veelal in dat je geen antwoorden meer kunt geven op belangrijke levensvragen als: wat wil ik, wat vind ik leuk en wat zijn mijn eigen behoeftes. Het blokkeert je persoonlijke ontwikkeling.
Waar het om gaat, is dat je besef krijgt van datgene wat jouw ontwikkeling blokkeert. Een belangrijk onderdeel hierbij is het opsporen van onaffe zaken. Dit zijn de belevingen of gebeurtenissen die niet zijn afgerond en dus om aandacht blijven vragen op de achtergrond. Het doel is om hiermee aan de slag te gaan; en om zo de blokkade op te heffen. Op deze wijze kun je het contact met jezelf en de omgeving herstellen, waardoor het als vanzelf mogelijk is om je persoonlijk weer verder te ontwikkelen.
Er zijn vier aandachtspunten die steeds weer naar voren zullen komen:
- Gewaar zijn: Je wordt je gewaar van wat zich bij jou afspeelt, zowel lichamelijk, emotioneel als mentaal. Soms kan een oefening hierbij helpen. Ook zullen we tijdens de gesprekken regelmatig stil staan om te kijken naar wat je in het hier en nu opmerkt.
- Contact: We kunnen niet zonder contact. Daarom is het belangrijk dat je niet alleen leert in contact te komen met jezelf, maar ook met je omgeving (familie, relaties, werk, vrienden). In therapie zullen we veel bezig zijn met het thema ‘contact’. Het contact dat jij met mij hebt kan daarin als oefenmateriaal gebruikt worden.
- Hier en nu: Gestalttherapie neemt het hier en nu altijd als uitgangspunt. Samen kijken we naar hoe jouw klachten je leven op dit moment beïnvloeden, in plaats van alleen maar te kijken naar waardoor de klacht is ontstaan. Een vraag die ik regelmatig zal stellen aan het begin van een gesprek is: Wat staat er op de voorgrond bij jou? Waar wil je het over hebben?
- Eigen verantwoordelijkheid: Je bent niet verantwoordelijk voor gebeurtenissen of omstandigheden die plaatsvinden buiten jezelf om. Je bent wel verantwoordelijk voor de manier waarop je ermee omgaat. In therapie word je geholpen bij het gaan dragen en nemen van verantwoordelijkheid. Je leert keuzes te maken waardoor je minder het gevoel zult hebben dat het leven je overkomt.
Kortom: gestalttherapie is ontwikkeld voor iedereen die in zichzelf geïnteresseerd is en meer van zijn of haar leven wil maken. Het maakt niet met uit met welke ervaring, trauma, verhaal of achtergrond je naar VIP komt, het doel is om een dusdanig contact met jezelf en je omgeving te hebben dat het een bijdrage is aan je leven (of aan je ontwikkeling).
De shit uit je verleden is de mest voor je toekomst
BRENÉ BROWN
Brené Brown is een psychologe, onderzoekshoogleraar maatschappelijk werk en docente aan de University of Houston in Texas, USA. Daarnaast is ze auteur van diverse boeken zoals het bekende “De kracht van kwetsbaarheid”.